Kabuklulardan, hatta pek çok meyve ağacından en erken çiçek açan bademdir. İlkbahar donlarıyla çiçekleri zarar görmedikçe yetişen ve meyve veren bademin taze meyveleri, dona çiçeklerinden daha dayanıklıdır. Sıcak iklimde ve yazları kurak geçen ortamlarda bademin görebiliriz. Yazları serin ve rutubetli yerlerde badem yetişmez.
Badem ağacının normal ölçüleri
Boy(m),Standart,Bodur
Budanmamış,12 , 2-3
Budanmış,7,5 , 2-2,5
Serbest gelişme,9-10 , 2-2,5
Dikim aralık(m),6-7 , 3-3,5
Ürün yaşı,3 , 3
Ömrü(yıl)50 , 50
Soğuk isteği,Düşük , Orta
Aşılayıcı,Evet, Hayır
Kaplarda yetiştirme,Hayır ; Hayır
Toprak iyi drenajlı olduğu sürece badem yetişir. Tuza hoşgörüsü olmayan badem, yerine yetiştikten sonra kurağa fazla aldırmasa da ağacın düzenli olarak sulanması verime ve sağlıklı gelişmesine etkide bulunur. Her yıl 10-15 cm kadar gelişen ağacın gübrelenmesine ihtiyaç yoktur. Büyüme yavaş ise ağaç başına 750 gram azot düşecek şekilde gübreleme yapılır.
Tozlaşma ve döllenmede çapraz aşılama söz konusu olduğundan istenen ürün için türlerde farklılaşma istenir. İyi aşılayıcılar temin etmede fayda vardır.
Budamada badem ağaçlarına vazo biçimi verilir. Meyve beş yıl yaşamını sürdüren mahmuzlarda (spurus) geliştiğinden budamaya özen göstermek gerekir.
Hasat zamanı badem kabuklarının çatlamasıyla anlaşılır. Körpe bademlerin bizde sevilerek tüketildiğine bakılırsa badem geliri oldukça yüksek bir ürün sayılır. Hasat için tanelerin yere düşmesini beklemek yerine ağacı silkerek devşirmek lazımdır. Kabukları alınan bademleri bir iki gün güneşte tutmak gerekir.
Depolamada bademleri serin, kuru, havalı ortamlarda altı ay kadar saklamak mümkündür. Aşılamada şeftaliyle uyuşan badem, şeftali ve bademi birlikte verir. Böylece mayısta ve eylülde iki ürün alabilirsiniz. Ayrıca badem kabukları tarımda malçlama işinde başarıyla kullanılır. Ceviz yapraklarının aksine zehir etkisi yoktur.
Çeşit olarak yerli bademlerimizden diş bademi; yumuşakça, iri taneli, kabuğu delikli, kalınca, açık sarıdır. Dişle kırılabilir, Eylülde derlenebilir, 5 kg kabuktan 1 kg iç verir.
Taş bademi; sert kabuklu, orta iri taneli, zor kırılan bir türdür. İçi dolgun tatlı ve dayanıklıdır. Ekim ayında derlenir.
| |||||||
|
